هەوڵی درێژکراو
لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی‌ نوێی‌ ژاپۆنی‌ ئاشكرایكردووه‌، خواردنه‌وه‌ی‌ چا ڕێگری‌ ده‌كات له‌زۆربوونی‌ كێشی‌ جه‌سته‌ كه‌ ژه‌مه‌ خێرا ئاماده‌كراوه‌كان هۆكاری‌ ئه‌و قه‌ڵه‌وییه‌ن. خواردنه‌وه‌ی‌ چا به‌شێوه‌یه‌كی‌ ڕێك وپێك گۆڕانكارییه‌ زیانبه‌خشه‌كان ناهێڵێت، كه‌ به‌هۆی‌ خواردنه‌ چه‌وره‌كانه‌وه‌ دروستده‌بن‌و ده‌چنه‌ ناو خوێنه‌وه‌‌و ده‌بنه‌ هۆی‌ تووشبوون به‌جۆری‌ دووه‌می‌ شه‌كره‌. زانایان ئاماژه‌یان به‌وه‌كردووه‌، له‌لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كیاندا له‌سه‌ر مشكی‌ تاقیگه‌ چه‌ند سوودێكی‌ دیكه‌ی‌ چایان بۆ ده‌ركه‌وتووه‌، له‌هه‌مانكاتدا ڕاپۆرته‌ ڕۆژنامه‌وانییه‌كانی‌ به‌ریتانیا بڵاویانكردووه‌ته‌وه‌ كه‌ له‌نێوان هه‌ر ده‌ به‌ریتانییه‌كدا، هه‌شت كه‌سیان چا ده‌خۆنه‌وه‌.(د. كاری‌ رۆكستۆن) له‌تیمی‌ ڕاوێژكاری‌ چا وتی‌:"لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ هه‌واڵی‌ باش ده‌دات به‌وانه‌ی‌ مه‌یلی‌ خواردنه‌وه‌ی‌ زۆریان بۆ چا هه‌یه‌، به‌تایبه‌تی‌ ئه‌وانه‌ی‌ چای‌ ڕه‌ش زۆر ده‌خۆنه‌وه‌".
رۆكستۆن ته‌ئكیدیكرده‌وه‌، چا ڕێگری ده‌كات له‌زۆربوونی‌ كێشی‌ جه‌سته‌‌و گۆڕانكارییه‌ نه‌رێنییه‌كانی‌ ڕێژه‌ی‌ شه‌كر‌و هه‌ستیاریی‌ (Øه‌ساسیه‌ت) ناهێڵێت به‌رامبه‌ر به‌گلوكۆز، به‌رگری له‌هاوسه‌نگی‌ ئه‌نسۆلین ده‌كات، چه‌وری‌ كۆنترۆڵ ده‌كات‌و كاریگه‌ری‌ ئه‌رێنی‌ له‌سه‌ر كۆلیسترۆڵی‌ خوێن دروستده‌كات.
خواردنه‌وه‌ی‌ چا په‌یوه‌ندی‌ به‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ نه‌خۆشییه‌كانی‌ دڵ‌و شێرپه‌نجه‌شه‌وه‌ هه‌یه‌، هه‌روه‌ها بۆ ئیÙلیجیش سوودی‌ هه‌یه‌، ئه‌گه‌ر چا زیاتر له‌ده‌ ساڵ به‌ڕێكوپێكی‌ بخورێت ئێسك له‌داخووران ده‌پارێزێت.
